+355 67 200 0874 [email protected]
Student Staff

Biografi

Qiriazët jane një familje e shquar shqiptare nga Manastiri (sot në Republikën e Maqedonisë). Ata ishin edukatorë, botues, dhe figurat publike të periudhës së Rilindjes Kombëtare Shqiptare. Ata mbahen mend për aktivitetet e tyre në mbështetje të forcimit të ndërgjegjësimit kombëtar shqiptar.

Familja Qiriazi

Familja e shquar shqiptare Qiriazi nga Manastiri është e njohur për kontributin e madh që ka dhënë në zhvillimin e kulturës dhe arsimit shqiptar nga fundi i shekullit XIX dhe fillimi i shekullit XX. Familja Qiriazi ishte me prejardhje nga fshati Magarovë prej ku ishin shpërngulur fillimisht në fshatin tjetër Tërnovë afër Manastirit, e prej këtu kishin zbritur në qytet, i cili në atë kohë ishte qendër e Vilajetit të Manastirit. Babai Dhimitër Qiriazi, anëtar i kolonisë shqiptare të qytetit dhe nëna Maria kishin dhjetë fëmijë, shtatë djem dhe tri vajza:Tashko, Konstandin, Gjerasim, Gjergj, Naum, Kristo, Pandeli, Fankë, Sevasti dhe Parashqevi. Kjo familje, (Dhimitri dhe Maria), sado që jetonin në një qytet me popullsi të përzier nga pikëpamja e kombësisë, arriti që t`i ruante traditat shqiptare dhe t`i edukonte të gjithë fëmijët në frymën e dashurisë për gjuhën amtare.

Antarët

Gjergj Qiriazi

Gjergj Qiriazi (1868–1912). Ai mori përsipër drejtimin e shkollës shqipe të vajzave në Korçë pas vdekjes së vëllait të tij në vitin 1894, dhe në vitin 1908, ishte një delegat në Kongresin e Manastirit, Gjergj Qiriazi ishte një nga themeluesit e gazetës në gjuhën shqipe Bashkim’ i Kombit në vitin 1909. Përveç koleksionit të fragmenteve mësimore të vëllait të tij, ai botoi një përmbledhje të vargjeve fetare me titull Kënkë të shenjtëruara (Këngë të shenjta; Sofia, 1906).

Sevasti Qiriazi-Dako

Sevasti Qiriazi-Dako (1871–1949), studioi në kolegjin e njohur Robert Koleji në Stamboll me ndihmën e Naim Frashërit, dhe ka luajtur një rol aktiv në edukimin e grave. Ajo ishte femra e parë shqiptare që studioi në këtë institucion amerikan, nga i cili ajo u diplomua në qershor të vitit 1891. Menjëherë pas kthimit të saj në Shqipëri, ajo ishte instrumental në themelimin e shkollës së vajzave në Korçë. Pas Luftës së Parë Botërore, kjo shkollë njihej ende me emrin e familjes si Shkolla Qiriazi. Sevasti Qiriazi-Dako ka botuar një gramatikë fillestare për shkollat fillore (Manastir, 1912) dhe redaktuar një seri e teksteve të historisë. Me burrin e saj, gazetarin dhe shkrimtarin Kristo Dako, dhe me motrën e saj Parashqevi, ajo u nis për në Rumani dhe prej atje emigroi me ta në Shtetet e Bashkuara, ku ajo bashkëpunoj në periodiken të përdyjavshme Yll’ i mëngjezit.

Parashqevi Qiriazi

Parashqevi Qiriazi (1880–1970), gjithashtu studioi në Robert Koleji në Stamboll, pastaj u kthye në Shqipëri për të dhënë mësim. Në vitin 1909, ajo botoi një shqiptues për shkollat fillore. Ajo më vonë organizoi edhe mësimin e fëmijëve dhe shkollën e natës në jug të Shqipërisë dhe ndihmoj në ngritjen e bazave të një sistemi biblioteke. Në Shtetet e Bashkuara, ajo ndihmoj themelimin e shoqërisë Yll’ i mëngjezit dhe dhe publikoi revistën periodike të ilustruar me të njëjtin emër, lëshuar në Boston nga viti 1917 deri 1920. Parashqevi Qiriazi mori pjesë edhe në Konferencën e Paqes në Paris në vitin 1919, si një përfaqësuese e komunitetit shqiptaro-amerikan. Emri i familjes Qiriazi emri i familjes është respektuar gjerësisht në të gjitha trojet e banuara me shqiptare dhe shumë institucione e mbajnë emrin e tyre. 7 mars është zyrtarisht Dita e Mësuesit në Shqipëri, në kujtim të hapjes së shkollës nga familja Qiriazi në vitin 1891.

Kristo Dako

Kristo Dako u lind në Korçë më 24 dhjetor 1876, i biri i Anastas Dakos. Më 1887 Dako emigroi në Bukuresht, Rumani, ku mbaroi shkollën e mesme më 1898, dhe më 1902 Fakultetin e Matematikës. Nga ky vit u u aktivizua në shoqëritë Shpresa dhe Dituria të kryeqytetit rumun. Më pas shkoi në Shtetet e Bashkuara, ku ndoqi dhe mbaroi Fakultetin e Filozofisë në Universitetin e Oberlindit në vitet 1906-1913. Më 1908 u kthye në atdhe dhe më 1909 qe pjesëmarrës në Kongresin e Elbasanit. Më 1913 u zgjodh president dhe redaktor i gazetës Dielli, organ i Federatës Mbarëshqiptare Vatra më 1913. Dako mori më vonë pjesë në Konferencën e Paqes së Parisit më 1919. Dako është takuar dy herë me presidentin e Shteteve të Bashkuara Woodrow Wilson, për t'i shpjeguar atij interesat kombëtare të Shqipërisë. Më 1921-1922 qe deputet i Partisë Përparimtare dhe më pas u bë pjesë e "Bashkimit të Shenjtë". Më 1921 u caktua ministër i Arsimit në qeverinë pakditore të Hasan Prishtinës gjatë krizës së dhjetorit. Më pas u tërhoq nga politika dhe iu përkushtua arsimit. Më 2 tetor 1922 hapet instituti "Kyriaz", më 11 prill 1925 iu vendos guri i themelit në godinën e re në Kamëz.